Yeme farkındalığı, yemeğinizin sizi nasıl hissettirdiğine daha fazla dikkat etmenizle başlar. Yeme farkındalığı kazanmak, fiziksel ve duygusal açlığı ayırt etmeyi öğrenmenize yardımcı olmanın yanı sıra, düzensiz yeme alışkanlıklarını azaltmaya ve kilo vermeye de yardımcı olabilir.
Yeme Farkındalığı Nedir?
Yeme farkındalığı, duygularınızı ve fiziksel duyumlarınızı tanımanıza ve bunlarla başa çıkmanıza yardımcı olan bir meditasyon şeklidir. Yeme bozuklukları, depresyon, anksiyete ve yeme-içme alışkanlığı ile ilgili çeşitli davranış bozuklukları da dahil olmak üzere birçok durumu tedavi etmek için kullanılır.
Temel olarak, dikkatli yeme şunları içerir:
- Yavaş yemek yemek
- Fiziksel açlık durumunuza göre ve sadece doyana kadar yemek yemek
- Yemek için gerçek açlık ve açlık olmayan tetikleyiciler arasında ayrım yapabilmek
- Yemeklerin renklerini, kokularını, seslerini, dokularını ve tatlarını fark ederek, duyularınızı harekete geçirerek yemek yemek
- Yiyecekle ilgili suçluluk duygusu ve endişe ile baş etmeyi öğrenmek
- Genel sağlık ve esenliği korumak için besin alımı yapmak
- Yiyeceklerin duygularınız ve vücudunuz üzerindeki etkilerini fark etmek
Bu maddeler sayesinde otomatik oluşan düşüncelerinizi ve tepkilerinizi daha bilinçli ve sağlığınızı iyileştiren tepkilerle yer değiştirebilirsiniz.
Neden Yeme Farkındalığını Kazanmalısınız?
Günümüzde özellikle yüksek tempoda çalışan insanlar için yemek yemek, çoğu zaman hızlı bir şekilde yapılan özensiz bir eylem haline gelmiştir. Beyninizin tok olduğunuzu anlaması zaman aldığından hızlı yemek yemek sağlığınız açısından sorun teşkil edebilir ve beyninize doyma sinyalleri ulaşana kadarki sürede ihtiyacınızdan fazlasını tüketmiş olabilirsiniz. Bu, özellikle aşırı yeme bozukluğu olan hastalarda çok rastlanan bir durumdur.
Bununla birlikte, televizyon, bilgisayar, akıllı telefon gibi dikkat dağıtıcı faktörler insanların yemek yerken dikkatini dağıtabiliyor ve bu da ihtiyaç fazlası bir beslenmeye yol açabiliyor.
Bütün bu zararlı unsurlara dikkat ederseniz, fiziksel ve duygusal açlık arasındaki farkı görebilir, yeme farkındalığınızı arttırabilirsiniz.
Dikkatli Beslenme ve Kilo Verme
Çoğu kilo verme programının uzun vadede işe yaramadığı bilinmektedir. Bazı araştırmalar, insanların 2 yıl sonra kaybettikleri kilonun yaklaşık %50’sini, 5 yıl sonra ise kaybettikleri ağırlığın %80'ini geri kazanma eğiliminde olduklarını öne sürüyor.
Duygusal yemek yemek, yemek sipariş etmek gibi unsurlar, başarılı bir şekilde kaybettiğiniz kiloları geri almanıza sebep olan durumlar.
Sürekli strese maruz kalmak, obeziteye büyük etki edebilir.
Birçok araştırma, sağlıklı kilo verme için yeme davranışlarınızı değiştirmenin ve stresi azaltmanın kilo vermenize yardımcı olabileceğini göstermektedir.
Aynı zamanda sağlıklı ve dikkatli beslenme, kilo vermede geleneksel diyet programları kadar da etkili olmaktadır.
Dikkatli Yeme ve Aşırı Yeme
Aşırı Yeme Bozukluğu, kısa sürede, dikkatsizce ve kontrolsüz bir şekilde çok miktarda yiyecek tüketmek anlamına gelmektedir.
Farkındalık ve dikkatli yeme pratikleri yapmak, Aşırı Yeme Bozukluğu’nu büyük ölçüde azaltabilir.
Dikkatli Yeme ve Sağlıksız Yeme Davranışları
Duygusal yeme, belirli duygulara bağlı olarak yeme eylemidir, dışsal yeme ise yiyeceğin görüntüsü veya kokusu gibi çevresel, yiyecekle ilgili diğer ipuçlarına yanıt olarak yemek yediğinizde ortaya çıkan bir yemek yeme şekilleridir.
Bu 2 sağlıksız yeme davranışı, obezitesi olan kişilerde çok sık görülen davranış sorunlarıdır.
Dikkatli yeme, size bu dürtüleri yönetmek için ihtiyacınız olan becerileri öğretir. İçgüdülerinizin keyfine göre değil, vücudunuzun ihtiyaçlarına göre yeme sorumluluğunu size kazandırabilir.
Dikkatli Beslenmek için Hangi Yiyecekler Tercih Edilmeli?
Hemen hemen her yiyecekle dikkatli yeme alıştırmaları yapabilirsiniz. Bazı yiyeceklerin hazırlanması daha fazla zaman alabilir, bu da dikkatli yemeyi denemeye başladığınızda yemek yeme şeklinize özen göstermenizi sağlayabilir.
Örneğin, nar tüketirken, tek tek tohumları çıkarmadan önce meyveyi kesmeniz, değerlendirmeniz ve bölümlere ayırmanız gerekir. Benzer şekilde, edamame, genellikle ellerinizi kullanarak sebzeyi ayırır ve dişlerinizi kullanarak çekirdekleri her bir bölmeden ayrı ayrı tüketirsiniz, bu da yiyeceğe olan dikkatinizi arttırdığı gibi yavaş yemenize de olanak sağlar.