Beslenme düzeninizden glüteni çıkardığınızda, buğday ve çavdar gibi ürünleri de çıkarmış olursunuz. Glütensiz beslenme, bazı insanlar için harika bir seçenektir çünkü buğday ürünlerinin belirli birey gruplarında sindirim sorunlarına neden olduğu bilinmektedir.
Beslenmenizden glüteni çıkarmayı düşünüyorsanız, işte glütensiz bir beslenme hakkında bilmeniz gereken beş temel şey.
1. Bazı İnsanlar Neden Glütenden Kaçar?
Restoranlarda bazı yiyeceklerin glütensiz olup olmadığını veya alternatifleri olup olmadığını soran insanlara kulak misafiri olmuşsunuzdur. Çoğu zaman, bu sorular tercihle alakalı değildir. Çölyak hastalığı, çölyak dışı glüten duyarlılığı ve buğday alerjisi gibi rahatsızlıkları olan kişiler glüten ürünlerinden uzak durmak zorundadır.
Küresel nüfusun yaklaşık %1'i çölyak hastalığından etkilenmektedir. Bu hastalıkta vücut glüteni bir tehdit olarak algılar ve aşırı tepki vererek glüten proteinlerine saldırır. Saldırı, bağırsak duvarı gibi alanlara zarar verebilir ve besin eksikliklerine ve ciddi sindirim sorunlarına neden olabilir. Çölyak hastalığı olan kişilerde genellikle şu belirtiler görülür;
- İshal veya kabızlık
- Keskin karın ağrısı
- Mide rahatsızlığı
- Şişkinlik
- Kilo kaybı
- Deri döküntüleri
- Tükenmişlik
- Depresyon
Çölyak olmayan glüten duyarlılığı olan kişilerde bu semptomlar olmayabilir ancak glüten yedikten sonra yine de rahatsızlık hissederler. Yaygın semptomlar mide ağrısı, şişkinlik, bağırsak hareketi değişiklikleri, yorgunluk ve deri döküntüleridir.
Buğday alerjisi, buğdaydaki proteinlere tepki olarak ortaya çıkan alerjik bir reaksiyondur. Kurdeşen, baş ağrısı, nefes almada zorluk ve tıkanıklık gibi semptomlara neden olabilir.
2. Nelerden Kaçınmalı
Glüten, yiyecek ve içeceklerde çok yaygın bir içerik olduğundan, onu beslenmenizden çıkarmak zor olabilir. Buğday, glütenin birincil kaynağıdır ancak buğday kepeği, buğday unu, durum buğdayı, ve irmik gibi diğer buğday bazlı ürünlerde glüten kendisini gizleyebilir. Diğer glüten kaynakları arpa, çavdar, malt ve bira mayasıdır.
Rahatsızlıktan kaçınmak için bu bileşenlere dair etiketleri kontrol ettiğinizden emin olun. Ekmek, makarna, kekler, kurabiyeler, kekler, hamur işleri, şeker, kraker, aromalı cips, simit, soya sosu, teriyaki sosu, salata sosları, bira ve pizza bunlara en iyi örneklerdir.
3. Glütensiz Beslenmenin Avantajları
Glütensiz bir beslenme, glütenle ilgili rahatsızlığı olan kişiler için birçok faydası vardır çünkü gaz, şişkinlik ve ishal gibi sindirim sorunlarının giderilmesine yardımcı olabilir. Antikor seviyeleri azaldıkça iltihaplanma azalır ve bağırsak hasarını tedavi etmeye yardımcı olur.
Bağırsak yararlarına ek olarak, glütensiz bir beslenmenin başka avantajları da vardır. Çölyak hastalığı olan kişiler beyin sisi nedeniyle kendilerini yorgun hissedebilirler. Bunun nedeni, hasarlı bir bağırsağın olası besin eksikliklerine neden olmasıdır. Glüteni kesmek bağırsaklarınızı iyileştirebilir ve enerji seviyenizi artırabilir.
Glütensiz bir beslenmeye geçerken, kilo vermek çok kolay olabilir. Bu beslenme, yüksek kalorili ve işlenmiş gıdaları ortadan kaldırmanıza ve bunları faydalı gıdalarla değiştirmenize sebep olur.
4. Glütensiz Beslenmenin Dezavantajları
Avantajlarına karşın, bu beslenme şeklinin dezavantajları da vardır. Bu beslenme şekli, beslenme eksikliklerinin tedavisine yardımcı olmayabilir, çünkü glütensiz gıda ürünlerinin çoğu doymuş yağ, sodyum ve karbonhidrat bakımından daha yüksektir. Kabızlık ise başka bir yaygın yan etkisidir. Glütensiz beslenme şekilleri, lif oranı yüksek birçok gıdayı ortadan kaldırır.
Glütensiz gıdaların maliyeti genellikle normal gıdalardan daha yüksektir. Bu ürünlere daha az talep olduğundan ve yapımları özel dikkat gerektirdiğinden, tüketiciler ekstra fiyat isteyebilirler. Gittiğiniz restoranlarda glütensiz seçenekler bulmak zorunda olduğunuzdan sosyalleşmeniz de zor olabilir.
5. Nasıl mı başlayabilirsiniz?
Glütensiz bir beslenme denemek istiyorsanız, doktorunuzla konuşmalısınız. Dengeli bir beslenme şekli uygularken beslenme ihtiyaçlarınızı karşılamak için doğru rehberliğe ihtiyacınız olacak. Glütensiz beslenmeye başlamak için şu ipuçlarına göz atın:
- Her zaman paketlerin üzerindeki uyarıları veya içerikleri kontrol edin.
- Glüten ile kullanılmış olabilecek ayrı mutfak eşyaları ve tabaklar kullanın.
- Pişirme sırasında buğday unu yerine yulaf, kinoa veya diğer glütensiz alternatif tahıl unu kullanın.